Bebeklerde burun tıkanıklığı onların konforuna ve yaşam kalitesine önemli bir şekilde zarar verirken nefes almada yaşanan zorluğun kısa sürede çözülmesi gerekir. Bebeğin uykusunu ve beslenmesini de etkileyen durumu ortaya çıkaran nedenler, burun tıkanıklığının belirtileri ve yapmanız gerekenlerin hepsi yazı dizimizde.
Bebeklerde Burun Tıkanıklığı: Nedenleri ve Belirtileri
Yenidoğan bir bebeğin burnunda yer alan rahim sıvısı nedeniyle tıkanma söz konusu olabilir. Bu tıkanma hapşırmayla atılır ve çoğu zaman müdahale gerektirmeden doğal bir şekilde ortadan kalkar. Burun tıkanıklığına neden olan diğer faktörse bebeklerin soludukları havadır. Mukus üretimini tetikleyen hava nedeniyle burunda tıkanma meydana gelir. Bebek, nefes almayı ağızdan yapar ve bu durum beslenmesinde bazı sorunlara neden olabilir. Genellikle bu duruma da müdahale gerekmez ve burundaki sorun kendiliğinden geçer.
Bazı durumlarda bebekte burun tıkanıklığından kaynaklı kanama meydana gelebilir. Buna neden olansa aşırı kuru havanın burun içindeki kan damarlarını çatlatmasıdır. Böyle bir durumda endişeye kapılmadan durumun ev içerisindeki klima veya kaloriferden kaynaklı kuruyan hava olacağını bilmeniz gerekir. Bunların haricinde bebeklerdeki burun tıkanıklığı nedenleri şöyle:
- Tahriş edici hava: Burun akıntısının görülmediği durumdur. Nefes alma hırıltılı şekilde gerçekleşir. Bu hırıltı, göğüs kaynaklı olmayıp burun kaynaklıdır.
- Alerjiler: Özellikle bahar mevsiminde yaşanan polen alerjileri aylarca süren burun tıkanıklığına neden olabilir. Bunun belirtileri döküntü, hırıltı, öksürük ve hapşırma. Eğer alerji anne sütü kaynaklıysa kusma ve gaz sancıları, ishal en önemli belirtiler arasındadır.
- Enfeksiyonlar: Üst solunum enfeksiyonları bebeklerdeki tıkanmanın en önemli nedenlerinden biridir. Bu durumda öne çıkan belirtiler halsizlik başta olmak üzere ateş ve öksürük şeklinde kendini gösterir. Ayrıca sesli solunum, beslenmede güçlük, şeffaf burun akıntısının daha sonra sararması ve daha kalın bir hale gelmesi de önemli belirtiler arasındadır.
- Cisimler: küçük cisimler bebeklerin burun deliklerine girerek tıkanmaya neden olur. Bu nedenle bebeğinizi ufak cisimlerden uzak tutma konusunda gayret sarf etmelisiniz. Çünkü tehlikeli boyutlara ulaşabilen cisimsel tıkanmalardan kaynaklı boğulmalar gerçekleşir.
- Burun sprey ve damlası: 6 yaş öncesinde kullanımı önerilmeyen dekonjestan etkili burun spreyleri bağımlılık oluşturur. Burun tıkanıklığının ilerlemesi gibi sorunlara yol açar. Bu tip spreylerin hepsinin kullanımına dikkat edilmesinde fayda vardır.
Bebeklerde Burun Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?
Bebeğinizin burun tıkanıklığını çözmenin ilk yolu nereden kaynaklandığı konusunda bilgi sahibi olmaya çalışmaktır. Aşırı kuru hava kaynaklı tıkanmalarda ortam havasını nemlendirmek sorunu çözmenin en iyi yoludur. Bu durumun önüne geçmek için bebeğinizin odasına hava nemlendirici makineleri koymayı tercih edebilirsiniz. Bebeklerde burun tıkanıklığına en iyi çözümlerden biri de burun temizliğini düzgün bir şekilde yapmaktır. Bunun için eczanelerde satılan tuzlu sular kullanılarak bebeğinizin burnundaki tıkanıklık kolayca açılabilir.
Bebeğin tıkanan burnunu tuzlu suyla temizlerken yapmanız gereken bebeğinizi sırt üstü bir yere yatırmaktır. Omuzlarının olduğu kısmı biraz yukarıda tutmak için bir havlu veya yastık kullanabilirsiniz. Burun deliklerine 2-3 damla kadar tuzlu suyu enjekte ettikten sonra suyun buruna ulaşmasını sağlamak amacıyla biraz baskı yapabilirsiniz. Ardından 30-60 saniye kadar bekleyerek tuzlu suyun etkisini göstermesini beklemelisiniz. Etkili olmaya başlayan tuzlu su, burundaki akıntının dışarıya doğru hareket etmesini sağlar. Bu süreci hızlandırmak için bebeğinizi yan çevirebilir ve akan mukusu mendil yardımıyla temizleyebilirsiniz. Bu süreçte pamuklu çubukları bebeğinizin burnuna sokmanız asla tavsiye edilmez. Bunun yerine burun emme ampulleri çok daha güvenli ve işe yarar sonuçlar almanızı sağlar. Ayrıca aspiratör de tercih edilebilir. Tüp şeklindeki aspiratör yardımıyla bebeğinizin burnundaki mukusu nefes alarak çekebilirsiniz.
Burnu tıkalı bebek nasıl yatırılmalı?
Burnu tıkalı bebeğin rahatça yatması için gereken müdahale yapıldıktan sonra uyku esnasında tıkanmaya karşı bir dizi önlemler alınabilir. Bunun için bebeğinizi tamamen sırt üstü yatırmak yerine rahat edebileceği biraz daha dik bir pozisyonda yatırmayı tercih edebilirsiniz.
Nemlendirici ve hava temizleyicilerin önemi
Bebeklerdeki burun tıkanıklığına neden olan en önemli etkenler arasında kuru hava faktörü bulunmaktadır. Özellikle klimalı evlerde havanın iyice kurutulması veya kalorifer ile havadaki nemin iyice sıfırlanmış olması, bebeklerin burunlarına zarar verebilir. Üstelik böyle bir durumda burun içi kan damarlarında da çatlama meydana gelmesi mümkündür. Endişe edilecek bir vaka olmasa da sorunu çözmek için mutlaka hava nemlendirici makinesi kullanımına dikkat edilmesi gerekir.
Bebek Burun Temizliği: Doğru Yöntemler ve İpuçları
Burun tıkanıklığına karşı ortam havasını nemlendirmek ve temizlemek oldukça önemlidir. Bunları yerine getirdikten sonra bebeğin rahatça nefes alıp vermesini sağlayacak birtakım yöntemleri uygulamanız gerekir. İşte onlar…
- Burun tıkanıklığına karşı en iyi çözüm tuzlu su. Bunu evde kendiniz de yapabilir ve enjeksiyon yardımıyla bebeğinizin burnuna birkaç damla olacak şekilde uygulayabilirsiniz. Ayrıca aparatıyla birlikte eczanelerden temin etmeniz de mümkündür.
- Burun içerisindeki mukusun temizlendiğinden emin olmanız açısından burun aspiratörlerini kullanmayı tercih edebilirsiniz. Tüpe benzeyen bu alet, bebeğinizin burnuna takılır ve annenin içe doğru nefes almasıyla burundaki mukusun tüpe doğru çekilmesini sağlar. Oldukça pratik ve işlevsel bu alet, bebeğinizin rahatlamasına katkı sağlar.
- Emme ampulleri de bir diğer öne çıkan alternatifler arasındadır. Bu ampulü kullanırken bebeğinize karşı nazik olmanız gerektiğini asla unutmayın. Dibe kadar ampulü zorlamadan kullanın. Ampul havasını sıkıştırıp burun deliğine ampulü yerleştirin. Ardından ampul, vakumlama yaparak mukusu dışarı çıkarır.
- Ucunda pamuk bulunan çubukları bebeğinizin burnuna sokmanız tavsiye edilmez. Bu hem mukusu temizlemede çok bir fayda sağlamaz hem de nemlenen pamukların mukusa yapışma ve burnu iyice tıkama ihtimali vardır. Yanlışlıkla çubukları aşırı derine sokmak da bebeğinizin burnunun tahriş olmasına neden olabilir.
- Burun temizliğine başlamadan önce ellerinizin temizliğini çok iyi şekilde yapın. Zaten enfeksiyon kapmış olan bebeğinizin yeni bir enfeksiyon kapmamasına dikkat etmeniz gerekir. Ayrıca bu süreçte temin ettiğiniz ürünleri de temizleyip kullanın.
Bebeklerde geçmeyen burun tıkanıklığı: Ne zaman doktora başvurmalı?
Yenidoğan bebeğin burnundaki doğal şekilde gerçekleşen tıkanıkların kendiliğinden geçeceğini bilmeniz gerekir. Bu süreçte ilaçlar gibi hekim tavsiyesi olmadan yapılan müdahaleler, sürecin uzamasına neden olur. Burun tıkanıklığında hekime başvurmanız gereken durumlar, enfeksiyon bazlı tıkanıklarla ilgilidir. Bu süreçte hekim tarafından verilen ilaçların kullanımı ve tavsiyelerine uyulmasına dikkat edilmelidir. Doktora başvurmanızı gerektiren burun tıkanıklığı belirtileriyse şöyle:
- Ateş, döküntü ve gözlerde şişlik. Bu şişlik yanaklarda da ortaya çıkabilir.
- İki haftayı aşan tıkanıklık durumları
- Nefes almada yaşanan zorluk
- Beslenmenin giderek bozulmaya başlaması
- Aşırı ağlama ve huysuzluk
Bebeklerde Burun Tıkanıklığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Yenidoğanda burun tıkanıklığı ne kadar sürede geçer?
Rahim suyu kaynaklı burun tıkanıklığı bebeğin doğumundan birkaç gün sonra geçme eğilimi içerisindedir.
Bebeklerde burun tıkanıklığı ve temizliği hakkında hangi ürünler güvenli ve etkili?
Burun tıkanıklığı için üretilmeyen her ürün tehlike sınıfında yer alır. Özellikle kulak temizliğinde kullanılan çubukların bebeklerin burun tıkanıklığında kullanımı tehlikelidir. Eczaneden temin edilen burun ampulleri, aspiratör, tuzlu su gibi ürünler temin edilebilir. Ayrıca dekonjestan içeren damla ve burun spreylerinden uzak durulması gerekir. Hekim tavsiyesi olmadan hiçbir ilacın bebekler üzerinde kullanımı doğru değildir.