BEBEKLERDE ZİHİNSEL SIÇRAMA DÖNEMLERİ
Çocuk gelişiminde Zihinsel Sıçrama Dönemi (Mental Leap) nedir?
Çocuk acıktığında, uykusu geldiğinde ya da heyecanlandığında huzursuz olabilir. Bu ihtiyaçlarını giderdiğinizde bu huzursuzluğun sona erdiğini de görürsünüz ama ya sona ermezse? Hatta günlerce sürerse? İşte bunun en büyük nedeni de "Zihinsel Sıçrama” (mental leap)… Çocuk gelişimi her zaman dengeli ve yukarı çıkan bir grafik halinde ilerlemez; karmaşık bir şekilde ilerler. Yeni bir beceri öğreniminde ve beynin yeni bağlantıları yerleştirmeden önce bir kargaşa dönemi yaşanabilir. Bu zihinsel sıçrama gerçekleştiğinde denge tekrar sağlanır ve çocuğun huzursuzluğu da son bulur. Beyin gelişiminde, yeni bağlantılar oluşturulurken kullanılmayan bağlantılar iptal edilir ve çocuk yeni bir beceri edinirken tekrar tekrar aynı şeyi yapar. "Tekrar”lar çocuğunuzun bir zihinsel sıçrama dönemine hazırlandığının işaretidir. Beyin bu yeni becerilere hazırlanmaktadır ve fiziksel olarak da değişmektedir.
Çocuklar Huzursuz Olur, Uykuları da Düzensizdir!
Zihinsel sıçrama evresinde çocuklar, yalnızca huzursuz olmaz. Aynı zamanda hastalıklara daha açık olabilir, uykuları ise daha düzensizdir. Beyin çok çalışır, daha çok glikoza ihtiyaç duyar, çocuğun iştahı artar. Çocuklar bu dönemde çevreye karşı daha duyarlı olabilir, daha duygusal olabilir. Bu dönem ise genellikle 2-3 hafta devam eder. "Zihinsel Sıçrama Dönemi” bittiğinde çocuklar daha gelişmiştir ve normal hayata dönerler; tabii ki siz de! Anne ve babalar için de zor bir süreçtir.
Çocuklarınıza "Zihinsel Sıçrama” dönemlerinde nasıl destek olabilirsiniz? Uzmanların önerilerini dikkate almanızda fayda var;
- Zihinsel sıçrama döneminde beslenme rutinine dikkat edilmelidir. Sağlıklı ek gıdalar tüketilmelidir. Muz, balık, fıstık ezmesi, yulaf gibi sağlıklı yağlar beyin gelişimi açısından çok önemli olduğundan bu tarz gıdalara öncelik verilmelidir.
- Çocuklar uykusunu iyi almalı. Uyurken zorlanabilirler, uyku saatini biraz erkene çekmeye çalışmalısınız. Beyin gelişimi açısından uykunun değerini her anne baba bilir!
- Temiz hava her zaman iyi gelir. Örneğin; çocuğunuzun enerjisini atacağı bir park gezintisi, yürüyüş… Zihni de dinlenecektir.
- Birlikte stresini azaltabilecek müzikler dinleyin.
- Çocukların bu dönemde zihni meşgul edilmelidir. Bebekler tırmanır, emekler, sözcükleri söylemeye çalışır. Bu da bir nevi onları meşgul eden şeyler… Daha büyük yaşlardaki çocuklara yönelik etkinlikleri de siz planlayın. Ufaklıkları rahatlatacak, onlara keyif veren etkinliklerden söz ediyoruz.
Zihinsel Sıçrama Dönemi İçin Oyuncaklar, Keyif Veren Etkinlikler
Örneğin; Unigo Hape Sarmal Labirent… Unigo Hape sarmal labirent ahşap oyuncak ile çocuklar renkli halkaları sarmal labirentin üstünden, altından, etrafından ve içinden geçirerek yolu bulmaya çalışır. Hape sarmal labirent oyununda ahşap boncuk ve yüzüklerle labirent yolda oynamak ve yeni yollar oluşturmak kesinlikle çok eğlenceli! El-göz koordinasyonu, problem çözme becerisi, dikkat gelişimi, duyusal bütünleme, kaba motor beceriler, spor ve fiziksel gelişimine yardımcı olan bir oyuncak… Unigo sarmal labirentte hareket eden ahşap boncuklar çocukların mekansal hesaplamalar yapabilme, uzaysal algı gibi gelişim alanlarını da olumlu yönde etkiler. Zihinsel sıçrama dönemi için ideal bir oyuncak! Ayrıca diğer ahşap oyuncaklar da tavsiye edilmekte. Unigo’nun ahşap oyuncak kategorisinde seçenek bol. Unigo ahşap oyuncak figürler, oyuncak araba, oyuncak tren ve oyuncak araba, ahşap sebze ve meyveler, çocuklar için harika detaylarla renklendirilmiş. %100 el yapımı ahşap oyuncaklar da unigo bebek oyuncak kategorisinde yer alıyor. Tüm Unigo ahşap oyuncaklar çocukları kapsamlı hikaye anlatımına ve yaratıcı oyun animasyonuna teşvik etmekte. Üç boyutlu düşünme becerisine katkı sağlayan bu oyuncaklar, dokunsal algı, hayal gücü, yaratıcı düşünme yeteneklerine de katkı sağlıyor. Bu eğitici ahşap oyuncakların Unigo oyun matları/ halıları ile birlikte de kullanabilirsiniz. Çocuklar yaratıcılıklarını geliştirmek için oyun matları ve ahşap oyuncakları birlikte kullanabilirler. Oyun halıları ile kurguladıkları hikayeleri, ahşap oyuncaklar ile renklendirebilirler
14 Aylık Bebeklerde Zihinsel Sıçrama
Bebeklerin ilk 20 ayında, 10 kez zihinsel gelişim sıçraması ve 5 kez fiziksel atak gerçekleşmesi normal. Bebeğin yaklaşık 55’inci haftada, 14 aylıkken yaşadığı süreç, eylem ve becerilerin en erken görüldüğü dönem olması açısından önemli. Beceri ve eylemlerin ortaya çıkışı çocuktan çocuğa farklılık gösterse de genel olarak zihinsel sıçrama dönemi nedeniyle rahatsızlıkları yaklaşık 49’uncu haftada başlar ve 4-5 hafta sürer. Sizi bırakmak istemez, gün boyu onunla olmanızı ister, sizi kıskanır, yabancılara karşı daha çekingen davranabilir, hemen öfkelenebilir, uyku düzeni bozulabilir, yaramazlık yapabilir. Öfke krizlerinde sizinle tartışabilir! Anne ve babalar çocukların bu dönemde neden yürümediğine kafa yorabilir. Öncelikle sakin olunması gerekir! 14 aylık bebek; tatile çıkmak, temizlik yapmak, sofra kurmak, giyinmek, telefon etmek gibi günlük yaşamı oluşturan birçok programı bu dönemde öğrenmeye başlar. Örneğin; yemek yerken her lokmadan sonra aynı yemekten yemeye devam edip etmeyeceğine, eliyle mi çatalla mı yiyeceğine, önüne konanı bitirmeye ya da başka bir şey istemeyip istemediğine karar verebilir. Her seferinde farklı seçimler yapabilir, yemeğini yere dökebilir. "Bekleme”yi bilmez. Öfke nöbetlerinin en büyük nedeni de budur.
Anne ve Babalar, "14 Aylık” Bebeklerin Seçimlerine Saygılı Olmalı
Anne ve babalara düşen görev, sabırlı olmak, soğukkanlı olmak. Bebeğinizin seçimlerine saygılı olun; kendi yöntemlerini kullanmalarına izin verin. 14 aylık bebek; kendi başına giyinmekten, süslenmekten, soyunmaktan hoşlanıyorsa bunları nasıl yaptığınızı ona gösterin. Kendi kendine yıkanmasına ve giyinmesine de izin verebilirsiniz, tabii ki her şey sizin kontrolünüzde olmak koşuluyla… Çocuğunuz bu dönemde programları deneyebileceği daha karmaşık oyuncaklarla oynamak isteyebilir. Fincan ve tabakları olan çay takımı, hayvanlarla dolu bir çiftlik, garajları olan otomobiller gibi… Bu tarz oyuncaklara yönelin. Sevdiği oyuncakların gerçeklerini de ona tanıtın. Gemileri, vinçleri gösterin. Ahşap oyuncaklar ile objeleri destekleyin ve pekiştirmesini sağlayın. Resimli bir kitaptan da anlatabilirsiniz. Dikkati üç dakika içinde dağılacağından kısa hikayeler tasarlayın. Unigo oyun matları üzerinde yer alan eğitici ve hikaye içerikli desenler bu konuda sizin büyük yardımcınız olacaktır. Kendi hikayesini kurgulamasına da izin verin, ne dediği anlaşılmasa bile! Tekrarlardan sıkılmayın çünkü bebeğiniz her şeyi ilk kez öğreniyor ve bundan mutluluk duyuyor! Eğer anne ve babalar meşgulse, bebeklerinden işlerini bitirmek için anlayış göstermelerini rica edebilirler. En azından deneyin! Onu çok fazla bekletmeyin ama size saygı göstermesini öğretin.
14 Aylık Bebeklerde Zihinsel Sıçrama ve Fiziksel Gelişim
14 aylık bebeklerin fiziksel gelişimlerine de tanıklık ederiz. Minikler, fiziksel kabiliyetlerini sınamak için sürekli hareket halindedir. Çoğu ayakta durabilir, eşyalardan destek alarak yürüyebilir. Ellerinden tutulduğunda da yürüyebilir; yardım almadan birkaç adım atabilir. Kimi bebekler de yürümeye başlamış olabilir. Yürüme genellikle 9-18’inci aylarda gerçekleşir. Bunun için de anne babalar sorun yapmamalı, gerekirse doktorlarına danışmalı. Fiziksel gelişiminin yanında kelime hazinesi de gelişmeye başlar; bebekler 14 aylıkken 5-6 kelimeyi söylemeye başlayabilir. Sizi taklit edebilir. Bu dönemde ona şarkılar söyleyebilirsiniz, tekrar edebilirsiniz. Onunla konuşurken tonlamanızı değiştirin, mimikler ve el hareketleri kullanarak konuşmanızı ilginç hale getirin, kelimelerin anlamını çözmesine yardım edin. Onunla konuşurken göz teması kurun, sizi dinlemesine gayret edin. Birkaç kelimeyle kendini ifade etmeye başlasa da belli hareketlerle ne istediğini anlatabilir. Dışarı çıkmak istediğinde montunu size getirmesi gibi…
Bebeğinizle, çocuğunuzla birlikte mutlu, keyifli günler geçirmeniz dileğiyle!