Bebeklerde Doğal ve Organik Beslenmenin Kuralları Var! Peki Bebekler için Organik Gıdalar Hangileri? Ebeveynlere Yönelik İpuçlarını Sıraladık! Anne sütü ne mükemmel bir besin! Bebeği enfeksiyonlara ve alerjik durumlara karşı koruyan, anne ve bebek arasındaki iletişimi destekleyen "anne sütü” nün ardından ek gıdalara geçiş dönemi ise ayrı bir macera...
Bebekler için doğal ve organik beslenme, anneler için keyifli bir yolculuk
Bebeklerin ihtiyaç duydukları besinlerin miktarı yetişkinlerden farklıdır. Doğru bir beslenme rutini uygulanmazsa, obezite veya mikro besin azlığına bağlı hastalıklar, hatta gelişim geriliği görülebilir. Bebeklerde olabilecek bazı metabolizma hastalıkları, genetik yatkınlıklar ve besin alerjisi gibi durumlar da en başta dikkat edilmesi gereken konulardan biri... Aşağıda her anne ve babanın kulağına küpe olacak "bebeklerin doğal beslenme” rutinine ait ipuçlarını bulacaksınız.
Unutmayın ki bebeğinizin doktoru sizi en iyi şekilde yönlendiren kişidir. Bu ipuçları ise uzman önerileri ve anne deneyimlerinden harmanlanarak oluşturuldu.
Keyifli okumalar!
Bebeklere Yemek Hazırlamanın 11 Altın Kuralı!
Ay ay bebeklerde beslenmeye değinmeden önce bebek yemekleri hazırlarken dikkat edilmesi gerekenleri vurgulayalım!
- Gıdalar taze ve temiz olmalı, tabii ki yemek yapılan ortam da… "Organik gıda”lar tercih edilmeli. Bir yaşına kadar yemeklere tuz, şeker eklenmemeli, karışık baharatlı yemekler hazırlanmamalı. Blender kullanabilirsiniz ama çatalla ezmek daha iyi çünkü özellikle 8’inci aydan sonra pütürlü yemekler bebekler için daha yararlı.
- Çiğ gıdaların hazmı zordur, çiğ sebze yedirilmeye çalışılmamalı. Aynı şekilde hazmı zor meyveler, kısa süreliğine suda ya da buharda pişirilip verilmeli. Yeşil yapraklı sebzeler aynı gün tüketilmeli. Bebeklerde nitrat zehirlenmesi riskine karşı brokoli, havuç, lahana, şalgam, pancar, karalahana ve ıspanak gibi yiyeceklerin kesinlikle üç aydan küçük bebeklere verilmemesi gerekir.
- Derin yağda kızartılmış gıdaları ne siz yiyin ne de bebeğinize yedirin. "Derin kızartma” olarak adlandırılan daha çok "fast food” endüstrisinde yer bulan yaklaşım için daha yüksek sıcaklıklar gerekir ki bu durumdan yiyeceklerin içeriğindeki besleyici ögeler de etkilenir. Besin değeri düşer.
- Bebeklerde doğal beslenmenin en önemli kurallarından biri gıda boyası, jelatin gibi gıda katkı maddelerini kullanmamaktır; asla unutmayın!
- Eti nereden alıyorsunuz? Dikkat edin. Güvenilir market ve kasaplardan alışveriş yapın.
- Yemekleri yüksek ateşte hazırlamayın. Uzmanlar, yetişkinler için de yüksek ateşte yemek pişirmenin kansere yol açabildiğini belirtiyor. Yüksek ateş, toksik (zehirli) bileşenlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Bu bileşenler de kanser, kalp, diyabet, alzheimer gibi hastalıkları tetikliyor; bu hastalıklara yakalanma riskimizi 10 kat artıyor.
- Nohut, kuru fasulye gibi besinler, haşlandıktan sonra kabukları elle soyulup bebeklerin yemeklerine eklenmeli. El oyalar, zahmetlidir ama önemlidir. Nohutu ıslattığınız suyu daha sonra dökün, pişirirken kullanmayın. Islattığınız suyu döktükten sonra nohutları suyun altında iyice yıkayın. Böylelikle nohutun bebeğinize gaz yapma ihtimalini de azaltmış olursunuz.
- Dip balıkları (mezgit, kefal, lüfer, barbunya, kalkan) yerine küçük ve yüzey balıkları (hamsi, istavrit, uskumru, palamut) tercih edilmeli. Çünkü deniz kirliliği nedeniyle özellikle Karadeniz’de 100-150 metreden derinde balık kalmamış durumda. Akdeniz'de de özellikle körfezlerin kirlilik oranı yüksek olduğundan buralarda tutulan balıkların ağır metal oranı yüksek. Dip balıklarını sık tüketen kişilerin vücudunda uzun vadede kurşun, kadmiyum, cıva gibi tehlikeli ağır metallerin birikimi sonucu karın ağrıları, sinir sistemi bozuklukları, böbrek hasarı, kemik erimesi, çocuklarda otizm belirtileri gibi rahatsızlıklar oluşuyor. Ayrıca Amerikan Gıda ve İlaç Yönetimi, yüksek oranda civa içerdiği için kılıç balığının çocuklara yedirilmemesini öneriyor.
- Organik gıdanın en önemli kalemlerinden biri organik tavuk. Doğru üretim yapıldığını bildiğiniz, köy tavuğunu bebeklerinize yedirin. Diğerlerini asla!
- Yanmış gıdaların kanserojen olduğunu unutmayın, siz de tüketmeyin, bebeğiniz ve çocuklarınız asla tüketmemeli.
- Doktorunuzla bebeğinize sunacağınız ilk ek gıdalar konusunda "3 gün” aynı gıdayı verip olası alerjik reaksiyonları izlemeyi amaçlayan "3 gün yöntemi”ni mi, yoksa başka bir yaklaşımı mı izleyeceğinizi netleştirin.
Bebeğiniz İçin Ay Ay Beslenme Rutini!
Bebeğe ek gıda olarak ne verilmeli? Bebekler için doğal beslenmenin kuralları ve bebeklere yönelik organik gıdaları dönem dönem ele alalım. Bebeğiniz dünyaya geldikten sonra bebeğinizin gelişim evrelerine göre beslenme düzeninde değişiklikler yapmak durumundasınız.
6-8 Ay Bebek Beslenmesi
Bebeğinizin sindirim sistemi henüz tam gelişmediği için her yiyeceğe hazır değil. Yeni besinlerle tanışma vakti geldi ama ana besin yine anne sütü. Bu dönem, yemekle sağlıklı bir ilişki kurması açısından da büyük önem taşıyor. Bebeklerin doğal beslenme alışkanlıkları edinmesinin temelleri bu aylarda başlıyor. Yoğurt, bebekler için en fazla tercih edilen ilk ek gıdalardan biri. Kalsiyum ile sağlıklı kemikler ve dişler için gerekli olan D vitaminleri açısından zengin. Ev yoğurdunu tercih edin. Maya, bebeğinizin bağırsak florası için yararlı probiyotik bakterilerden zengin olmalı. Yağı azaltılmış sütleri tercih etmeyin. Yoğurdu sade olarak verebileceğiniz gibi içine şekersiz elma kompostosu ya da kuru meyvelerden hazırladığınız şekersiz marmelatlar karıştırarak da bebeğinize verebilirsiniz. Ezilmiş avokado ile yoğurt iyi bir ara öğün olabilir.
8-12 Ay Bebek Beslenmesi
Ek besinlere geçişin en önemli dönemi 9. ay başlangıcıyla beraber bebeğiniz etten buğday ununa, yumurtadan balığa birçok gıda ile tanışacak. Beslenme listesi zenginleştikçe kabızlık, gaz ve reflü gibi sorunlar da ortaya çıkabilir. Birlikte yeni gıdaları keşfedin, hatta sofraya sizinle birlikte oturmasını deneyin. Bir günde alması gereken besinleri şöyle sıralamak mümkün: 3-5 öğün anne veya devam sütü, 1 porsiyon süt ürünü (yoğurt/ peynir gibi), 1 porsiyon tam tahıllı muhallebi (6-9 çorba kaşığı), 1 porsiyon meyve (1 pişmiş kuru kayısı/ yarım bardak taze meyve püresi), 1-2 porsiyon sebze (1-2 çorba kaşığı), 1 porsiyon protein (1 porsiyon: 1 yumurta sarısı/1 orta boy köfte ya da balık/tavuk/ 2 çorba kaşığı yeşil mercimek ya da kuru fasulye)
12-18 Ay Bebek Beslenmesi
12' nci aydan sonra alerjik reaksiyonlar ve sindirim problemleri azalır ve yemek listesi daha çok zenginleşir. İnek sütü, turunçgiller, yumurta akı, domates bir yaş itibariyle bebeklere yedirilebilir. Parmak yiyecekler ile kendi kendine yemek yiyebilir. "Bebekler için doğal beslenme” ve "organik gıda”lar hakkında ipuçlarını sıralarken 12-18 aylık dönem için bir günde alınması gereken besinleri şöyle sıralayabiliriz: 2-3 porsiyon süt ürünü (1 porsiyon: 1 bardak süt/yarım bardak yoğurt/1 kibrit kutusu peynir), 3-4 porsiyon tam tahıl (1 porsiyon: Yarım dilim ekmek/ 2-3 yemek kaşığı tam pilav ya da makarna/ 2-3 kaşık pişmiş yulaf/ 1 orta boy tam tahıllı kurabiye), 1-2 porsiyon meyve (1 porsiyon: 1 kuru kayısı/ yarım bardak taze meyve suyu/ yarım meyve/ 1 ceviz), 1- 2 porsiyon sebze (1 porsiyon: 1-2 çorba kaşığı), 2 porsiyon protein (1 porsiyon: 1 yumurta/ 1 büyük köfte ya da balık/ tavuk/ 2 çorba kaşığı yeşil mercimek ya da kuru fasulye/ 1 çorba kaşığı fıstık ezmesi).
18-24 Ay Bebek Beslenmesi
Mama sandalyesinden sıkılmaya başladığı dönem! Kararlı olun, yemek yedirmek için çocuğunuzun peşinde koşmayın. Birlikte sofraya oturun. Bu dönemde 3 ana 2 ara öğün yer alır ve ama süt hala bebeğinizin beslenmesinde önemlidir. Süte düşkün bebekler ana öğünlerde pek iştahlı olmazlar ki dengeyi sizin kurmanız şart. 18-24 aylık dönemde bir günde önerilen besinleri şöyle özetleyebiliriz: 2-3 porsiyon süt ürünü, 2 porsiyon protein (1 porsiyon: 1 yumurta/ 1 büyük köfte ya da balık/ tavuk / 2 çorba kaşığı yeşil mercimek ya da kuru fasulye), 2-3 porsiyon meyve (1 porsiyon: 2 kuru kayısı/yarım bardak taze meyve suyu/ yarım meyve/ 1 ceviz), 4-5 porsiyon tam tahıl (1 porsiyon: Yarım dilim ekmek/ 2-3 yemek kaşığı tam pilav ya da makarna/ 2-3 kaşık pişmiş yulaf), 2-3 porsiyon sebze (2-3 dal haşlanmış brokoli).
24 Ay+ Çocuk Beslenmesi
Çocuğunuz sosyalleşirken siz onu abur cuburdan uzak tutmaya çalışıyorsunuz. Ne kadar zor, öyle değil mi! Evinizde, şimdiye kadar olan dönemde, bebeğiniz için doğal beslenme kurallarına uydunuz ve organik gıdalarla ona sağlam bir temel oluşturdunuz ama… Ya kreşteki arkadaşları? Ya gittiğiniz parkın yanındaki markette gördüğü renkli renkli şekerler, çikolatalar? Tablet ve televizyonlardaki reklamları saymıyoruz bile! Sağlıksız gıdalardan kaçma yöntemlerini bulmak size kalıyor. Kreşteki menüyü kontrol edebilir, dışarıda yiyeceğiniz zaman garsonları "önceden” uyarabilirsiniz.
"24 Ay+ Çocuk Beslenmesi” kurallarından en önemlisi: Çocuğunuzla inatlaşmamaya özen gösterin. Ufak kaçamaklar da olabilir, çok katı kurallar koymayın. "Organik gıda”ların ne olduğunu artık her anne baba biliyor çünkü özellikle çocuklu aileler, günlük beslenme düzeninde mümkün olduğunca organik gıdaları tercih ediyor. Söz konusu bebekler olunca da, aileler sentetik gübre ve tarım ilaçları olmadan üretilen organik bebek yiyeceklerini araştırıyor, buluyor… Artık internet üzerinden, birçok güvenilir adresten sipariş vermek de mümkün. Bebeklerimizin organik gıdalar tüketmelerini sağlayarak kanserojen maddelerden uzak kalmaları, daha besleyici olan ürünlerden gerekli vitamin ve mineralleri almaları bizim elimizde. Onların kalp sağlıklarını korumak, enfeksiyon oluşumunu engellemek ve minik bedenlerinde toksik madde birikimine engel olmak da anne ve babaların görevi. Doğal beslenme kurallarına uyarak onlara yönelik organik gıdalar ile sağlıklı menüler oluşturmak, bebeklerimizin gelişimlerinin çok hızlı olduğu bu dönemlerde onların sağlıkla büyümelerini sağlayacak. Tüm anne babalar da gönül rahatlığıyla onların büyümesine tanıklık edecek.