Bebeklerde kırk uçurma çok eskilerden günümüze uzanan bir gelenektir. Kırk uçurmada bebek doğduktan kırk gün sonra anneyle beraber yıkanır ve temizlenir. Bu ritüelde bebeğin banyo suyuna bazı maddeler atılır. Bu maddelerin bebeğin hayatında etkili olacağı düşünülür. Örneğin bebeğin kırk banyosuna para, altın konulduğunda bereketli bir yaşamı olacağına inanılır. Bunun gibi inanışlarla birçok malzeme banyo suyuna konularak bebek dualarla yıkanır. Ardından anne de dualarla yıkanarak kırk banyosu bitirilir. Buna geçmişten günümüze ‘kırk uçurma’ deriz. Şimdi bu ritüelin tüm detaylarını daha ayrıntılı inceleyelim.
Kırk uçurma annenin ve bebeğin doğumdan tam kırk gün sonra yıkanması anlamına gelir. Kırk uçurması yapılan bebeğin ve annenin daha huzurlu olduğuna inanılır. Bu gelenek, çok eski Türklerden günümüze kadar gelmiştir.
Kırk uçurma malzemeleri banyo suyuna konulur ve bebek ile anne bu suyla yıkanır. Dualarla yapılan kırk uçurma sonunda bebek de anne de huzurlu bir uyku çeker. Böylece doğumdan sonraki dünyaya alışma sürecinde artık bebek dünyasını tanımış, anne ise çocuklu yaşama adapte olmuş demektir.
Geçmişten günümüze gelen bu ritüel aslında anne ve bebeğe bir terapi niyetindedir. Annenin rahminin gebelikten önceki boyuta dönmesi de tam kırk gün sürmektedir. Bebek bu dünyadaki yaşamına tam kırk gün sonra tamamen adapte olabilmektedir. Gece gündüz kavramını öğrenmesi de kırk gün sürer. 40 uçurma adeti eskilerden beri yapılan bir gelenek olduğu gibi aynı zamanda psikolojik ve fizyolojik uyumun da tamamlandığı gün olarak önemlidir.
Kırk Uçurma Geleneği Nedir?
Kırk uçurma adeti çok eskilerden günümüze kadar gelen bir inanıştır. Bu ritüelde anne ve bebek çeşitli malzemelerin konulduğu bir suyla dua okunarak yıkanır. 40 uçurma, bebeğin ve annenin doğumdan kırk gün sonra bu suyla temizlenmesi anlamına gelir.
40 gün boyunca anne lohusalık geçirir. Bebek ise dünyayı tanımaya çalışır. 40 gün sonunda bebek anne ile bağ kurar ve anne yeni yaşantısına uyum sağlar. Eski inanışlara göre doğumdan sonraki 40 günde lohusa anne ile bebeğe kötü ruhların zarar vereceği düşünülürdü. Bu yüzden anne ve bebek asla yalnız bırakılmaz, karanlıkta kalmasına izin verilmezdi. Modern yaşamda ise bunu destekleyen bazı çalışmalar yer alıyor. Anne bu kırk günlük lohusalık sürecinde ani değişen hormonlardan dolayı depresyona yatkın olabileceği için psikolojik ve fizyolojik yardıma ihtiyacı olacaktır. Bu kırk günlük süreçte hem bebeğe alışması sağlanır hem de psikolojik rahatlaması yapılmalıdır. Bu ritüel artık annenin değişen yaşantısına attığı ilk adımdır.
Kırk Uçurmanın Anlamı ve Önemi
Kırk uçurmanın anlamı eski Türklerde çok büyük bir öneme sahipti. Günümüzde çok yaygın olmasa da bu ritüel hala devam ediyor. Yeni anne olan herkes kırkını uçurma ritüellerini yapmasa da kırk gün sonra yeni hayatına mutlulukla başlamak için yeni bir başlangıç yapabiliyor. Kırk uçurma ritüellerine bakacak olursak bebeğin banyo suyuna konulan her maddenin taşıdığı anlam, hayatı boyunca ona pozitif enerji vereceği için önemli ve gerekli olabilir. Dini bir dayanağı bulunmasa da gelenek olarak kırk uçurma banyosunu yapmak yeni yaşantıya bir adım gibi görünebilir.
Bebeğin Kırkı Nasıl Çıkarılır?
Bebeğin kırkını çıkartmak için artık doğumdan sonra kırk gün geçmiş olması gerekir. Kırkıncı gün sabaha anne ve bebek için banyo günüdür. Bu banyo suyu ile bebek yeni yaşantısına annesiyle beraber hazırlanır. Bu banyo suyuna da bazı maddeler atılır. Önce bir kova su hazırlanır. Suya altın, para, pirinç gibi malzemeler konularak bebek bu suyla dualar okunarak banyo ettirilir.
Kırk Banyosu Nasıl Yapılır?
Kırk banyosuna gerekli malzemeler konulduktan sonra dualarla banyo yapılır ve bebek bu suyla yıkanır. Öncesinde bebeği yıkayacak kişi ellerini 40 defa suya daldırır ve dualarla bebeğin başından 40 defa su döker. Bu sırada “Su aşağı, boyu yukarı olsun, su gibi ömrü uzun olsun!” gibi söylemlerle güzel niyetler dile getirilir. Bebek banyodan sonra kurulanarak en güzel giyişiler giydirilir. Daha sonra annenin de başından 40 tas su dökülerek banyo yaptırılır.
Kırk Uçurma Sepeti Nedir?
Kırkı çıkartılan anne ve bebek, banyonun ardından gezmeye çıkar. Gittiği evlerden anneye ve bebeğe hediyeler verilir ve bu hediyeler sepete konulur. Takdim edilen hediyenin güzel görünmesi için modern yaşamda kırk sepeti olarak değiştirilse de eski Türk geleneklerinde buna kırk bohçası da denilmekteydi. Anne ve bebeğin gittiği evdeki kişiler bohçaya birtakım hediyeler koyarak sarıp anneye taktim ederdi. Bu ziyaretlerde anneye tuz, şeker, yumurta, pirinç, un gibi malzemeleri verilirdi. Tuz bereketi, şeker ağzının tadını, pirinç bereketi, un ise ömrünün uzun olmasını temsil etmektedir.
40 Uçurma Malzemeleri Nelerdir?
Anne ve bebeğin doğumdan kırk gün sonra yapacağı bu ritüelde kırk uçurma malzemeleri de eksiksiz olmalıdır. Bir kova su yapılarak bu suyun içerisine 40 adet temiz taş konmalıdır. Taş yoksa 40 adet fasulye de konulabilir. Aynı zamanda altın, çiçek, nazar boncuğu, bozuk para da konularak suyun içerisinde bekletilebilir. Altın güneşi, gümüş ayı, bozuk paralar kazançlı olmayı, mevsim çiçekleri bebeğin güzel kokmasını, nazar boncuğu ise nazarlardan korunmasını temsil etmektedir.
Kırk Uçurma Sırasında Dikkat Edilecekler
Kırk uçurma yaparken malzemelerin hijyenik olduğuna dikkat ediniz. Aynı zamanda bu ritüeli anneye ve bebeğe yapacak olan kişinin kendi kişisel yaşamında da pozitif biri olduğuna emin olunmalıdır. Kalbi temiz ve kişiliği düzgün inananlar, dualar okuyarak bebeğin kırkını uçurmalıdır.
Kırk Çıkarma Adetini Yapmak Şart Mıdır?
Kırk uçurma ritüeli şart değildir. Her bebek ve anne bu ritüeli yapmak zorunda olmamakla birlikte bu sadece bir geleneksel seremonidir. Dini inanışta hiçbir yeri yoktur. Bu yüzden isteyen ve dileyen kişiler yapabilirler. Yapmamak bebekte ve annede bir şey değiştirmez.