Çocuğun hangi spor dalına yatkın olduğu nasıl belirlenmeli?
Spor, çocukların psikolojik ve fizyolojik gelişimi açısından büyük önem taşıyor. Spor yapan çocukların spor yapmayanlara göre daha güçlü, sağlıklı ve zinde oldukları kesin. Ayrıca enerjilerini pozitif yönde sarf ettiklerinden öz güvenleri yüksektir, daha uyumludurlar. Hem derslerine hem hayata daha kolay adapte oldukları gözlemlenmiştir. Spor yapan çocukların iletişim becerileri de yüksektir, özellikle takım sporlarıyla ilgilenen çocuklar grup çalışmalarında daha başarılıdır. Herhangi bir spor dalıyla ilgilenen bir çocuğun genellikle eğitim hayatında da başarılı olduğu bilinmektedir.
Küçük yaşta sporun birçok faydası var. Çocuk, spor sayesinde sabırlı olmayı öğrenir. Takım sporlarında paylaşımın ne denli önemli olduğunu kavrar. Sağlıklı kas ve kemik oluşumu desteklenirken hayatı daha disiplinli olur. Örneğin, okulda da başarı kaçınılmazdır çünkü ödevlerini iyi planlar; yemek ve uyku saatlerine dikkat eder. "Doğru zamanlama”nın ne anlama geldiğini anlar. Öte yandan kazanmak kadar kaybetmenin de hayata dair olduğunu benimser. Güçlüklerle baş etmeyi, pes etmemek gerektiğini öğrenir.
Hangi Yaşta Hangi Spor?
Peki spor bu kadar yararlıysa, çocuklarımızın hayatına herhangi bir spor dalını adapte etmekte fayda var, öyle değil mi? Hangi yaşta hangi spor dalına başlanmalı? Çocuğun hangi spora yatkın olduğu nasıl anlaşılır? Sakatlanmaların önüne geçmek mümkün mü? Çocukların spor ile ilişkisinde anne ve babaların dikkat etmesi gereken birkaç önemli husus var. Öncelikle uzmanlar, farklı yaş gruplarına göre farklı spor dallarını öneriyor. Ama çok küçük yaştaki çocuklar için koşmak, zıplamak, sıçramak gibi temel hareketleri yapabilmesi yeterli (2-3 yaş). Çocuğunuzla birlikte oyunlar oynayın, parka gidin. Yüzme çocuklar için çok faydalı. Sizin ve eğitmenlerin kontrolünde yüzebilir. Yani 2-3 yaş döneminde oyunlar oynaması, enerjisini böyle atması yeterli. Bu süreçte ve hatta 3-5 yaşında çocuğun başarılı olması değil, spordan/ oyunlardan zevk alabilmesi, sporu sevmesi önemli. Eklemlere ve kemiklere ağırlığın bindiği sporlara erken yaşta başlanmamalı, travmaya neden olabilecek yüklenmelerden mutlaka kaçınılmalı. Bu anlamda çocuk yogası ve anne bebek yogası da tercih edilebilir. Yoga çocukların bedensel ve ruhsal gelişimlerini destekliyor. Çocukların daha esnek bir bedene sahip olmasını sağlıyor ve bağışıklık sistemlerini geliştiriyor.
Oyun Matları/ Halıları İle Sporu Sevdirmeye Başlayın!
Yalnızca okulda/ kreşte/ spor kulübündeki oyunlar değil, evlerdeki oyunlar da önemli. Çocuklar ayaklanmaya başlar başlamaz yürür, daha sonraki aylarda koşar, oynar ve çok az yorulurlar. Çocukların bitmek tükenmek bilmeyen enerjisini doğru şekilde değerlendirmek, anne ve babaların temel görevlerinden biri. Eğer çocuk enerjisini iyi atamaz ise bu enerji vurma, kırma gibi eylemlere dönüşebilir. Spor, çocuğun enerjisinin en iyi yönlendirilebileceği alan. Tabii ki evdeki oyunlar da! Özellikle çok küçük yaşlarda oyun matları ve oyun halıları sayesinde birçok spor aktivitesini eve taşımak mümkün. Üstelik Unigo’nun "Happy Cloud Oyun Halısı” ve "Pastel Triangle Oyun Halısı" gibi sade ve dekoratif modellerini evin her alanında kullanabilir, çocuğunuza konforlu ve güvenli bir oyun alanı oluşturabilirsiniz. Unigo oyun matları/ halıları, spor aktiviteleri için de çok uygun. Yoga matlarına ve pilates matlarına çok benzeyen Unigo oyun matları, özel yüzey dokusu ve kalınlığı sayesinde de çocukları düşme anında yaralanma riskine karşı korur. Birbirinden renkli ve eğlenceli oyun halılarında çocuklarınızla birlikte onun beden gelişimini destekleyen spor hareketlerini yapabilir, oyunlar oynayabilirsiniz. Unigo oyun matları/halıları, büyüklerin ve çocukların oyunlarına katılımını sağlayacak şekilde özellikle geniş ebatlarda… Unigo Comflor oyun matlarının genellikle ön yüzeyleri bebeklerin ve çocukların hayal gücünü geliştirmeye yönelik tasarlanmış. Unigo Comflor Dino Sports oyun matının/ halısının ön yüzeyinde, dinozor teması bulunurken Unigo Dino Sports oyun matı üzerindeki desenler, çocuklara sportif faaliyetleri öğretecek şekilde tasarlanmış. Dinozorlar oyun oynuyor ve yol temalı oyun halısında bisiklet kullanıyor! Çocuklar dinozorları öğrenirken yol temalı oyun matında arabalarını sürüyor ve eğleniyorlar. Sporu sevdirmek için ne güzel bir yol!
4-6 Yaş Grubuna Yönelik Sporlar
4-6 yaş arasında dans edebilir, ip atlayabilir, hafif topları yakalayıp fırlatmayı öğrenebilir, iki veya arkada ek tekerleri olan bisikleti kullanabilir. 6 -7 yaşından sonra ise çocukların motor becerileri artar. Bu yaş grubu kendine daha çok güven duymaya başlar. Uzmanlar takım sporlarına başlama yaşı olarak 6-7 yaş grubunu öneriyor. Bir yerlere tırmanmak gibi güç gerektiren aktiviteler ise kalp ve kas sağlığını olumlu yönde etkiliyor.
Jimnastik, Yüzme ve Tenise Ne Zaman Başlanır?
Jimnastik, yüzme, futbol, basketbol, voleybol, hentbol, bisiklet, tenis yüzme gibi sporlarla ilgili "temel eğitim”e ve bunların birleşimini içeren sporlara başlamak için önerilen yaş aralığı: 7-11… Yalnız bu noktada önemli bir uyarı yapalım: Eğer çocuğunuz yalnızca futbol oynanan bir spor kulübüne yazıldıysa, orada çocuğa yalnızca futbol öğretilmeye başlanıyor. Oysa ki öncelikle çocuklara tüm toplu sporları içeren oyunlar oynatılmalı; onların el-göz ve hareket koordinasyonunun geliştirilmesi sağlanmalı. Atletizm, güreş ve kürek, 10 yaşından sonra tavsiye ediliyor. Birkaç yıl sonra ise boks, tekvando, karate gibi daha çok güç gerektiren sporlara başlanabilir. Uzmanlar, bu sporlara daha erken yaşlarda da başlanabileceğini söylerken direkt bu sporlara değil, onların alt yapısını oluşturacak esnekliği, dengeyi ve koordinasyonu geliştirecek temel hareketleri içeren antrenmanları öneriyor.
Futbola Başlama Yaşı: 9-11 Yaş Aralığı
Birçok uzman, çocukların futbola 9-11 yaşlarından önce başlamasını uygun görmüyor. 8-9 yaşlarında teknik becerileri öğrenebilir ama takım oyununa başlama yaşı, 10-12. Aynı şekilde basketbol için önerilen yaş aralığı da 10-12. Uzmanlar, çocukların maçlara çıkmasının da 11-12 yaş aralığında olması gerektiği konusunda uyarıyor. Yüzme, en erken yaşlarda tavsiye edilen spor dallarından. 5 -6 yaş aralığında olan çocuklar, yüzmeye başlayabilir. Aynı şekilde yüzme gibi jimnastik için de önerilen yaş aralığı 5-6. Yalnız 4-5 yaşlarında, oyunlar sayesinde jimnastik sevdirilebilir. Yarışmalara katılmak için de 11-12 yaşlarını beklemek tavsiye ediliyor.
Çocuğun Hangi Spor Dalına Yatkın Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Öncelikle genetik yapı dikkate alınır. Anne ve babanın boyu uzunsa, çocuğun da uzun boylu olduğu öngörülür ve çocuk, basketbola yönlendirilebilir. Çok hareketli ve esnekse jimnastik; suyu seviyorsa yüzmeye başlanabilir. Konunun uzmanları ve eğitmenler; çocuğun becerilerine, dayanıklılığına ve esnekliğine bakarak da çocuğu bir spor dalına yönlendirebilir. Yalnız burada da bir parantez açalım: Boy uzamasında veya uzunluğunda en önemli faktör genetik yapı olsa da yapılan spor, büyüme kıkırdakları civarında yer alan kasların yapışma yerlerinin uyarılmasına neden oluyor. Yani dolaylı olarak büyüme kıkırdakları etkileniyor. Özellikle kasların gerilmesine neden olan basketbol, voleybol, yüzme ve jimnastik gibi sporların boy uzamasını uyardığını, aktive ettiğini de ekleyelim. Kısacası sıçramayı, atlamayı şart kılan spor dalları (kaslar üzerinde gerilme stresi yaratan sporlar) boy uzamasını tetikliyor.
Çocuğunuzu Zorlamayın, Motive Edin
Unutulmamalıdır ki zorla hiçbir şey olmaz. Çocuğun o sporu sevmesi de çok önemli. Spor yapmak her yaşta tavsiye edilse de çocuğun profesyonel bir spor kariyeri olup olmayacağına da eğitmenlerle birlikte karar verilmesi gerektiğini vurgulayalım. Eğitmenlerin, spor hocalarının burada ne kadar belirleyici olduğunu söylemeye gerek yok. Basketbol, futbol, güreş gibi temas olan spor dallarında, çocukların kronolojik yaşından ziyade becerileri ve fiziksel yaşı da dikkate alınmalı. 5-6 aylık bir zaman diliminin bile önemli olduğunu hatırlatmakta fayda var. Eğer bu gibi değerlendirmeler dikkate alınmazsa, çocuğun belki de çok seveceği spordan soğumasına bile sebep olabilirsiniz. Motivasyonu da düşer ki kendine olan güveni zedelenebilir. Çocuk, hangi spora yönlendirilirse yönlendirilsin, o sporla ilgilenmekten hoşlanacak. Anne ve babalar da çocuklarını motive edecek, sabırlı davranacak; hatta çocuklarına da sabırlı olmayı öğretecek. Öğretmenle, spor hocası/ antrenörüyle iyi bir ilişki geliştirecek. İstenmeyen sakatlıkların önüne geçilmesi için kurallara uyulması gerektiği aşılanacak.