Dramatizasyon tekniği, eğitimcilerin ve ebeveynlerin çocuklarla bir metin olmadan rol oynama tekniklerini kullandığı, gelişimini ise gündelik yaşantılardan alan bir süreçtir. Bu süreçte çocuk, role bürünebilir ya da dramatizasyon yaptığı yetişkin de bir rol üstlenebilir. Karşılıklı diyaloglarda yaşanmış ya da yaşanması muhtemel olan bir sahne canlandırılır.
Bir çocuğun doktora gitmesi, polisle karşılaşması, kreşte arkadaşıyla yaşadığı bir olayı yeniden canlandırması, babasıyla bir anısını yeniden oynaması gibi durumlar dramatizasyona örnek olarak verilebilir. Genelde pedagogların, çocukların iç dünyasını anlamak ve bir olaya ilişkin yargılarını bilmek için başvurdukları bir yöntemdir. Oyun, bir çocuğun iç dünyasını anlatan en iyi araçlardan biridir. Dramatizasyon da iç dünyasını anlamak istediğimiz çocuğun bize en doğru verileri aktarabileceği bir alandır.
Bir metin yoktur ya da hazırlık yapılmaz. Yaşam tecrübelerinin aslına benzer. Öğretim ve öğrenim amaçları için eğitimcilerin de çok kullandığı bir yöntemdir.
Dramatizasyon Nedir?
Dramatizasyon yöntemi, son yılların popüler eğitim araçlarından biri olma yolunda ilerliyor. Bu yöntemde eğitimci, bir metne bağlı kalmaz veya bir metin hazırlamaz. Sadece çocuğa yaşamın içerisinden rol vererek, karşı bir rolle sahne sergilemesini ister.
Bu yöntemle birçok değer konuları okul öncesi çocuklara kolaylıkla öğretilebilir. Hayvanları korumak, yaşlılara saygılı davranmak, evde ebeveynlerle iş bölümü yapmak gibi değerlerin önemi dramatizasyon ile kolayca anlatılabilir. Daha kalıcı sonuçlar elde edilir. Hem çocukların hayal dünyasını besler hem de yeni bilgileri öğrenmesini sağlar.
Dramatizasyon Teknikleri ve Yöntemleri
Dramatizasyon tekniklerinde lider daha aktif ve yönlendirici olmaktadır. Olayı istediği yönde ilerletir ve gidişatı da değiştirebilir. Tiyatroya en yakın teknik olması sebebiyle karıştırılabilir. Ancak burada olaylar bir masala, bazen yaşamış bir olaya ya da duruma dayanabilir. Bir metni düz anlatımdan çıkararak yaşamda gerçekleşmiş halini bulduğumuz tekniktir aynı zamanda. Bir tutumun ve davranışın beceri halini alması olarak da yorumlanmaktadır. Konu ya da olayın roller verilerek hareket, mimik, jest ve sözlerle canlandırılmasıdır.
Dramatizasyon Tekniklerinin Faydaları
- - Çocuklarda bedensel özellikleri geliştirir.
- - Zihinsel süreçleri destekler.
- - Sosyal becerileri artırır.
- - Kültürel anlayış ve duyarlılığı geliştirir.
Son yıllarda eğitimciler dramatizasyon teknikleri ve yöntemlerini çok kullanmaya başlamıştır. Etkili öğrenme ve devam ettirebilme yeteneğini dramatizasyon teknikleriyle kavramak daha kolay hale gelmiştir. Zamanla dramatizasyonun daha fazla yayılması ve tüm eğitim alanlarında dramatizasyon teknikleriyle öğrenme becerilerinin desteklenmesi beklenmektedir. Günümüzde okul öncesi eğitimcileri bu yöntemleri çok kullanır ve kaynaklara bakıldığında bu yöntem bir hayli eğitici görünmektedir. Çocukların ileriki yaşantılarında erken çocukluk dönemindeki öğretileri belirleyici olacağı için en etkili biçimde değer ve yargıları öğrenmeleri faydalarına olacaktır.
Dramatizasyonun Faydaları ve Uygulama Alanları
Dramatizasyonun faydaları eğitim dünyası için çok önemlidir. Eğitimciler, dramatizasyon ile çocukların role bürünerek "empati" yeteneğini geliştirmeyi amaçlamaktadırlar. Toplumda empati yeteneğinin istenilen düzeyde gelişmesi, birçok sorunun daha kolay çözülmesine ve bazı sorunların hiç yaşanmamasına olanak sağlayabilir. Bu yüzden dramatizasyon teknikleri, daha sağlam temellere dayanan bir topluma da fayda sağlar. Bu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Empati Gelişimi: Role bürünen kişi, empati yaparak başkalarının duygularını ve deneyimlerini anlama becerisini kazanır. Bu, hayatında bazı kararlarında etkileyici olabilir.
Örnek: Engelli bir bireyin rolüne bürünmek, kişilerin empati yaparak engelli bireylerin yaşantısını kolaylaştırmaya yönelik daha fazla adım atmasına veya duyarlı davranmasına olanak sağlar.
- Değerlerin Öğretilmesi: Dramatizasyon, çocuklara çeşitli değerlerin kazandırılmasında etkili bir yöntemdir.
Örnek: Sokak hayvanlarını konu alan bir dramatizasyonda çocuklara hayvan sevgisi anlatılarak yeni bir bakış açısı kazandırılabilir.
Dramatizasyonun Toplumsal Katkıları
- Eğitimciler, dramatizasyon tekniklerini kullanarak daha duyarlı bir toplum inşa etmeyi hedefler.
- Sadece çocukların değil, yetişkinlerin de dramatizasyon teknikleriyle öğrenmesi gereken birçok farkındalık bulunmaktadır. Bu teknik, toplumda farkındalığı artırarak çeşitli sosyal sorunların çözümüne katkıda bulunabilir.
Eğitimciler, dramatizasyonu çok önemsiyor ve daha duyarlı bir toplum inşa etmek için kullanmaya devam ediyorlar. Bu yöntem, çocukların ve yetişkinlerin empati yapma, değerleri anlama ve toplumsal duyarlılık geliştirme becerilerini artırarak, daha uyumlu ve bilinçli bireyler yetiştirilmesine katkı sağlar.
Drama ve Dramatizasyon Arasındaki Farklar Nelerdir?
Drama ve dramatizasyon çok karıştırılan iki kavramdır, ancak aralarındaki farklar oldukça açıktır.
Drama
- Drama, bireylerin birlikte çalışarak bir problemi çözebildikleri ve birlikte kendi çözümlerini yaratabildikleri sosyal bir süreçtir.
- Günümüzde çağdaş anlamıyla drama, hem eğitsel bir alan, hem başlı başına bir disiplin, hem de dramatizasyon gibi bir öğretim yöntemidir.
- Drama, ön çalışmalarla kurgulanmış değişebilen oyunlar, doğaçlamalar ve tartışmalı bölümlerle bir bütünlük gösterir.
Özellikleri:
- Drama süreçlerinde birlikte yaratılan oyunlar vardır.
- Dramada doğaçlamaya yer verilir.
- Öğretmen yönlendirmesi dramatizasyona göre daha az belirgindir.
- Drama daha uzun bir süreçtir.
- Drama yaparken çocuk, canlandırdığı kişi ya da nesnenin rolüne bürünürken kendisini ve çevresini tanır.
Dramatizasyon
- Dramatizasyon, öğretmenin yönlendirmesiyle belirli rolleri dağıtarak oynatma sürecidir.
- Dramatizasyonda belirlenmiş roller vardır ve doğaçlamaya pek yer verilmez.
Özellikleri:
- Belirlenmiş roller vardır ve bu roller öğretmen tarafından dağıtılır.
- Öğretmenin yönlendirmesi belirgindir.
- Dramatizasyon, drama kadar uzun bir süreç değildir.
- Çocuklar, belirlenmiş rolleri oynayarak empati yapar ve öğrenir.
Ortak Noktaları
Her iki tanımda da çocuk, kendi dünyasına katkı sağlayacak durum ve olayları empati yaparak deneyimler. Bu sayede, öğrenmenin en etkili yolu olan deneyimleme gerçekleşmiş olur. Drama ve dramatizasyon, çocukların gelişimine katkıda bulunarak onların empati yeteneklerini ve sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.