Montessori etkinlikleri, çocukların doğal meraklarını ve öğrenme isteklerini teşvik ederek yaratıcılıklarını geliştirmeyi amaçlayan bir eğitim yaklaşımıdır. Bu sistemde her çocuğun bireysel ihtiyaçlarına ve öğrenme hızına göre özel olarak hazırlanmış etkinlikler bulunur. Montessori eğitiminde çocuklar kendi öğrenme süreçlerinin aktif bir parçasıdır ve kendi hızlarında öğrenme fırsatı bulurlar.
Her yaş için uygun olan öğrenme etkinlikleri bulunan Montessori eğitimi teknikleri bebekler için de farklıdır. Montessori oyunları, bebeklerin yaşamlarındaki ilk yıllarda tamamen bu dünyayı öğrenmeye yönelik oyunları kapsar. Deneyimleyerek birçok şeyi öğrenen bebeklerin beyin gelişimi yüzde yüz desteklenir. Ne kadar çok uyaranla karşılaşırlarsa, beyin gelişimi için o kadar iyidir. Bu yüzden onlarla bol bol konuşun ve ince motor gelişimini destekleyin. Bunun için duyu bütünleme oyunları da tercih edilebilir. Bu oyunlar da Montessori etkinlikleri kapsar.
Bebekler için Montessori etkinlikleri şunlardır:
- Kitap okurken heyecanlı, meraklı, korkmuş, şaşırmış sesler çıkarın ve dümdüz okumak yerine yansıma sesleri elinizle ya da nesnelerle yapmaya çalışın.
- Dönenceler, bebeklerin dikkat gelişimi için önemlidir. İlk aylarda Montessori etkinlikleri olarak kabul edilen dönenceleri kullanabilirsiniz.
- İlk 3 ay siyah beyaz kartları, daha sonra ise kırmızıyı ekleyerek bu kartlarla oyunlar üretebilirsiniz. Dil gelişimini desteklemek için hikayeler anlatarak bebeğinizin dikkatini bu kartlarda tutabilirsiniz. Göz takibi yaparak bebeğinizin gelişimini takip edebilirsiniz.
- Hışırtılı oyun halıları ve oyuncaklar, bebekler için Montessori etkinlikleri arasında çok kullanılan bir araçtır.
- Ahşap çıngıraklar, bebekler için hem iyi bir diş kaşıyıcıdır hem de ince motor gelişimini destekleyen harika oyuncaklardır.
- Aynalar, bebeklerin çok ilgisini çekeceği için bu alanda sık sık kendini izlemesine ve heyecanlanmasına izin vermelisiniz.
- Bunlara ek olarak, mutlaka bebeğinizi farklı dokulardaki oyuncaklarla oynatın. Deri, keçe, yün, pamuk, püskül, tül, kadife, hışırtılı kumaşlar, yapışkan toplar ve farklı şekillerde toplar, duyu bütünleme için çok faydalıdır.
Montessori Etkinliklerinin Önemi ve Faydaları
Montessori etkinlikleri, bebeklerin ilk aylarından itibaren yaşamları boyunca farklı deneyimler sunan bir eğitim modelidir. Bu modelde çocukların deneyimleyerek öğrenmelerine izin verilir ve bu çalışmalar sayesinde çocuklar yaşamda sorumluluk sahibi bireyler olarak yerlerini alırlar.
Ev işlerini birlikte yapmak, kıyafetlerini kendilerinin değiştirmesi için desteklemek, ayakkabılarını kendilerinin giymesini sağlamak, odalarını toplamak, yataklarını düzeltmek gibi detaylar Montessori çalışmalarının içindedir. Tüm sorumluluklarını bilen bireyler olarak düzenli bir yaşamda daha başarılı olabilirler. Bu sebeple oyuncaklar da çocukların kendi alıp tekrar yerine koyabileceği şekilde düzenlenir. Yataklar, yerden yüksek olmaz ve rahatça çıkıp uyuyup istedikleri zaman inebilecekleri, güvenlik açığı oluşturmayan şekilde tasarlanır.
Montessori etkinliklerinin çocuklarda ne gibi faydaları olduğuna gelince:
- Özgüven gelişimini destekler. Çocuklar kendi işlerini yapabildiklerini gördükçe her gün daha iyisini yapmaya teşvik edilir ve daha fazla yaratıcı deneyimler yaşama fırsatı bulurlar.
- Kendi kendine öğrenme becerisi geliştiren çocuklar, yaşamda daha iyi deneyimler yaşayabilirler.
- Duygusal zeka ve sosyal beceriyi destekleyen bir eğitim modelidir.
- Yaratıcılığı ve hayal gücünü destekleyen Montessori etkinlikleri, çocukların hayal gücünü kullanmalarına teşvik eder.
- Bağımsızlık ve sorumluluk duygusu, sağlam temeller üzerine inşa edilir.
Yaş Gruplarına Göre Montessori Etkinlikleri
Türkiye'de uzun yıllardır Montessori çalışmaları yapılmaktadır. Ebeveynler de bebek sahibi olduktan sonra bu yönde eğitilerek çocuklarını yaşamları boyunca destekleyecek eğitim modelini öğrenirler. Her yaş grubu için farklı Montessori etkinlikleri bulunmaktadır. Bu etkinlikler, çocukların yaşlarına ve gelişim seviyelerine uygun olarak tasarlanır ve onların özgüvenlerini, bağımsızlıklarını ve yaratıcılıklarını desteklemeyi amaçlar. Uygulanan Montessori yöntemleri, çocukların kendilerini ifade etmelerine, kendi ilgi alanlarını keşfetmelerine ve kendi hızlarında öğrenmelerine olanak tanır. Bu sayede çocuklar, kendilerine güvenen, sorumluluk sahibi ve özgür düşünen bireyler olarak yetişirler.
1-2 Yaş Bebekler İçin Montessori Etkinlikleri
1-2 yaş Montessori etkinlikleri, evde, okulda, arabada veya herhangi bir yerde kolayca uygulanabilen oyunlardır. Bu yaş grubu için doğru etkinlikleri öğrenmek, çocukların faydalı bir öğrenme deneyimi yaşamalarını sağlar. Bu dönemde çocuklar daha fazla hareket etmeye başlar, dil gelişimleri hızlanır ve çevrelerini tanımaya başlarlar. Bu nedenle, çocukların bu dönemde ince ve kaba motor becerilerini desteklemek önemlidir. Odaklanma beceresine de sahip olmaya başladıkları için çocuklara bu dönemde buna uygun oyunlar oynatılmalıdır.
Bu yaş grubu için sesli, ışıklı oyuncaklar, hayvan figürleri, bloklar, renkli toplar ve basit yapbozlar uygun seçeneklerdir. Ayrıca, ayna oyunu çocuklar için çok etkili bir Montessori etkinliğidir. Sesli oyuncaklarla yapılan oyunlar da ilgi çekici olabilir ve çocukların dikkatini çeker. Eliyle nesne aktarma gibi etkinlikler de ince motor becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
Önerilen Montessori etkinlikleri arasında:
- Çorap eşini bulma oyunu oynayabilirsiniz.
- Delikten çubuk geçirme oyunu çok iyi bir ince motor becerisi geliştiren oyundur.
- Sünger yardımıyla su aktarma oyunu da bu dönemde tercih edilebilir.
3 Yaş Montessori Etkinlikleri
Üç yaşına giren çocuklar için Montessori etkinlikleri daha karmaşık hale gelebilir ve yaşlarına uygun oyunlar oynamalarını sağlayabilir. Bu oyunları fırsat buldukça oynatarak onları destekleyebilirsiniz. Bu yaş için yine aktarma oyunları çok uygundur. Örneğin, bir kapta bulunan nesneleri başka bir kaba aktarma gibi etkinlikler yapılabilir.
Ayrıca, masa ve sandalye temizliği gibi günlük yaşam becerilerini öğretmek için temizlik etkinlikleri de yapabilirsiniz. Çocuğa kendi yaşam alanını temizleme alışkanlığını kazandırmak için masa ve sandalye yıkama gibi basit temizlik işleri yapılabilir.
Farklı dokulardaki kumaş parçalarıyla oyunlar kurmak da çocuğun dokunsal duyularını geliştirebilir. Örneğin, gözlerini kapatarak farklı dokulardaki kumaş parçalarını hissetmelerini ve hangisinin daha yumuşak veya daha sert olduğunu tahmin etmelerini isteyebilirsiniz.
Çocuklarla yaprak boyama gibi doğa etkinlikleri de yapılabilir. Çocuklar yaprakları boyayarak izlerini kağıda çıkartabilir ve doğanın güzelliklerini keşfederken yaratıcı bir deneyim yaşayabilirler. Bu tür etkinlikler çocukların hayal gücünü ve yaratıcılığını geliştirirken, doğaya olan ilgilerini de artırabilir.
4 Yaş Montessori Etkinlikleri
4 yaşındaki çocuklar için Montessori etkinliklerinde yaşlarına uygun farklı oyunlar oynatılabilir. Bu yaşta çocuklar kendi alanlarını temizleme ve odalarını toplama gibi becerileri öğrenmeye başlayabilirler, bu yüzden oyunlar bu becerileri geliştirmeye yönelik olabilir.
Bol bol boyama etkinlikleri ve oyun hamuru kullanarak ince motor becerilerini destekleyebilirsiniz. Bu tür etkinlikler çocuğun kalem tutma becerisini geliştirmesine yardımcı olabilir.
4 yaş Montessori etkinlikleri arasında baskı çalışmaları da yer alabilir. Örneğin, çocuğa sayıları öğretecek materyaller kullanarak sayı sayma becerisini destekleyebilirsiniz. Ayrıca, eşleştirme oyunları da gelişimini destekleyen etkinliklerden biridir. Çocuğa meyveleri, oyuncakları veya kıyafetleri eşleştirme gibi görevler vererek bu beceriyi pekiştirebilirsiniz. Oyuncaklar arasında renk eşleştirmesi yapmasını da isteyebilirsiniz.
5 Yaş Montessori Etkinlikleri
5 yaşındaki çocuklar için Montessori etkinlikleri, onları sosyal becerilere hazırlamanın yanı sıra okul öncesi döneme de adım atmalarını sağlar. Bu yaşta çocuklar öz bakımlarını yapabilecek seviyeye gelene kadar desteklenirler. Örneğin, bir hafta sonunu evde herkesin kendi ayakkabısını silme günü ilan ederek çocukların öz bakım sorumluluğunu kavramaları ve el becerilerini geliştirmeleri sağlanabilir.
Ayrıca, kartlar üzerinde rakamlar ve sayılarına göre nesneler yerleştirip bu rakamlarla nesneleri eşleştirme gibi matematik becerilerini destekleyen etkinlikler yapılabilir. 5 tane erik ve 5 rakamı gibi… Renk eşleştirmesi ve farklı renk seçeneklerini tanıma da bu yaş grubu için önemli bir etkinlik olabilir.
5 yaş Montessori etkinlikleri arasında tam, yarım ve çeyrek gibi kavramların da öğretilebileceği etkinlikler bulunabilir. Bu tür etkinlikler çocukların zihinsel gelişimine katkı sağlar. İpe boncuk dizme gibi ince motor becerilerini ve el-göz koordinasyonunu geliştiren etkinlikler de bu yaş grubu için faydalıdır.
6 Yaş Montessori Etkinlikleri
6 yaşındaki çocuklar için Montessori etkinlikleri, genel olarak tüm becerilerini destekleyen çalışmaları içerir. Bu yaş grubu için kalem tutmayı daha fazla destekleyen etkinlikler seçilebilir. Ayrıca, farklı şekillerde örüntüler oluşturarak çocukların el becerilerini ve görsel algılarını geliştirmeye yönelik çalışmalar yapılabilir. Bu örüntüler aynı zamanda kodlama becerilerini de destekler.
Montessori Okul Öncesi Dikkat Çalışmaları
Montessori etkinlikleri, çocukları sosyal ve akademik becerilerini geliştirmeye yönelik olarak hazırlar. Bu etkinlikler, çocukların daha fazla konsantrasyon ve odaklanma yeteneği kazanmalarını sağlayarak dikkat gelişimlerini destekler. Günümüzde birçok dikkat dağıtıcı unsur bulunduğundan, uzmanlar çocukların bu unsurlardan arınmasını ve dikkatlerini toplamalarını önemserler. Okuma ve yazma öğrenme sürecinde, dikkat eksikliği genellikle büyük bir engel oluşturur. Montessori çalışmaları ise çocukların sosyal becerilerini geliştirmenin yanı sıra dikkatlerini de güçlendirmeye odaklanır.
Siyah beyaz kartlar, farklı dokulardaki duyu kumaşları, nesneleri doldurup boşaltma, ipe boncuk dizme, nesneleri kaptan kaba aktarma, baskı çalışmaları, örüntüler, kodlamalar, eşleştirmeler ve aradaki farkı bulma oyunları gibi Montessori etkinlikleri, çocukların dikkat gelişimini destekleyen çalışmalardır.